Արամը մայրիկին նվիրեց սպիտակ ու դեղին կակաչներից կազմված ծաղկեփունջ։ Քանի՞ սպիտակ կակաչ կար ծաղկեփնջում, եթե հայտնի է, որ դեղին կակաչները սպիտակներից 2 անգամ շատ էին, իսկ բոլոր կակաչները միասին 33 հատ էին։ 33:3=11
Ծաղկեփնջում դեղին վարդերի քանակը 4 անգամ շատ էր սպիտակ վարդերի քանակից։ Քանի՞ դեղին վարդ կար ծաղկեփնջում, եթե ծաղկեփնջում վարդերի ընդհանուր քանակը 25 էր։ 1+4=5(մաս) 5×4=20
Աննան ու իր փոքրիկ քույրիկը որոշեցին տատիկին միասին ծաղիկ նվիրել։ Նրանք միասին ունեին 3000 դրամ։ Որքա՞ն գումար ուներ Աննան, եթե նա քույրիկից 5 անգամ շատ գումար ուներ։ 1+5=6 3000:6=500
Աշոտն ու եղբայրը որոշեցին իրենց քույրիկին միասին ծաղիկ նվիրել։ Նրանք միասին ունեին 2400 դրամ։ Որքա՞ն գումար ուներ Աշոտը, եթե նա եղբորից 400 դրամ ավելի շատ գումար ուներ։ 2400-400=2000
Զամբյուղում կար 10 կարմիր, 8 սպիտակ և 6 դեղին վարդ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ վարդ պետք է հանել զամբյուղից, որպեսզի համոզված լինենք, որ հանել ենք գոնե 1 կարմիր վարդ։ 15
Զամբյուղում կար 6 կարմիր, 5 սպիտակ և 11 վարդագույն գերբերա։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ գերբերա պետք է հանել զամբյուղից, որպեսզի համոզված լինենք, որ վերցրել ենք երեք տարբեր գույնի գերբերա։ 18
Զամբյուղում կար 10 կարմի, 12 դեղին և 6 սպիտակ մեխակ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ մեխակ պետք է վերցնել զամբյուղից, որպեսզի համոզված լինենք, որ վերցրել ենք 2 տարբեր գույնի մեխակ։ 13
Մարգագետնում 1800 ծաղիկների 2/9 մասը կակաչներ էին։ Քանի՞ կակաչ կար մարգագետենում։ 400
Նարեկն ու իր պապիկը այգում միասին տնկեցին ծառեր։ Նրանք միասին քանի՞ ծառ տնկեցին, եթե նրանց տնկած ծառերի քանակը կրկնապատկենք, արդյունքը փոքրացնեք 5-ով, ապա կստանաք 3-ի հնգապատիկը։ 10
Պարտեզում եղած նարգիզների քանակի կրկնապատիկից, եթե հանենք ամենափոքր երկնիշ թվի եռապատիկը, ապա կստանանք 10։ Քանի՞ նարգիզ կար պարտեզում։ (10+30):2=20
296. Տրված տեքստում նախադասություններն աոանձնացրու:
Սպիտակ ագռավները բնության մեջ հազվագյուտ են: Նրանք շատ քիչ են պատահում։ հենց դրանով են նրանք հետաքրքիր։ տասնութերորդ դարում Ռուսաստանի թագավոր Պետրոս Առաջինը պալատում մի սպիտակ ագռավ էր պահում՝։ որպես հազվագյուտ երևույթ խոսքի մեջ «սպիտակ ագռավ»։ արտահայտությամբ բնորոշում են մյուսներից տարբերվող մարդկանց, հազվադեպ հանդիպող առարկաները։ առաջին անգամ դա հռոմեական մի բանաստեղծ՝ Յուվենալիուսն է գործածել:
297. Ա և Բ նախադասությունների արտահայտած մտքերի տարբերությունները բացատրի՛ր: Գտի՛ր տարբերության պատճառը:
Ա. Իշխանի ձին մոտեցավ դռանը և սմբակով հարվածեց: Բ. Ձին մոտեցավ իշխանի դռանը և սմբակով հարվածեց: Ա. Ժամանակը ոչ մի հզոր շինություն չի խնայել: Բ. Հզոր ժամանակը ոչ մի շինություն չի խնայել: Ա. Մենակ չմնալու համար մեզ հյուր եկած աղջիկը զրուցում էր հոգնած երգչուհու հետ: Բ. Մենակ չմնալու համար մեզ հյուր եկած աղջիկը հոգնած զրուցում էր երգչուհու հետ: Ա. Ամբիոնի մոտ կանգնած մարդն ինչ-որ բան էր պատմում պապիս: Բ. Մարդն ինչ-որ բան էր պատմում ամբիոնի մոտ կանգնած պապիս: Ա և Բ շարքերում գրված փոխած են։
298. Ընդգծված բառի կամ բառակապակցության տեղը փոխելով՝ նախադասության իմաստը փոխի՛ր:
Օրինակ՝ Երեք տարի առաջ ամառանոցում սկսած շինարարությունն ավարտել ենք: — Ամառանոցում սկսած շինարարությունը երեք տարի առաջ ենք ավարտել:
Թագավորությունից բերած զարմանալի իրերը թաքցրեց իր ստորգետնյա ամրոցում։ Ստորգետնյաթագավորությունից բերած զարմանալի իրերը թաքցրեց իր ամրոցում։
Պատկերասրահի տնօրենն ուզում է զբոսաշրջիկների առաջ դուռը փակել: Տնօրենն ուզում է զբոսաշրջիկների առաջ պատկերասրահի դուռը փակել:
Բահով խաղալու ժամանակ տղան ավազների միջից մի մեծ խեցի հանեց: Մեծ Բահով խաղալու ժամանակ տղան ավազների միջից մի խեցի հանեց:
Ֆրանսիայի մի քարանձավում գտնվել են ավելիքան տասնհինգհազարամյապատմություն ունեցող նկարներ: Ֆրանսիայի ավելիքան տասնհինգհազարամյապատմություն ունեցող մի քարանձավում գտնվել են նկարներ:
Պատահաբարափ դուրս գալով՝ հսկա խեցգետինը ձկնորսներին ավար դարձավ: Ափ դուրս գալով՝ պատահաբար հսկա խեցգետինը ձկնորսներին ավար դարձավ:
299. Քանի ձևով կարող ես՝ տրված բառակապակցությունն ավելացրո՛ւ նախադասությանը: Նախապատրաստական ծանր ու հոգնեցուցիչ աշխատանքը վերջացնելուց հետո սկսեց վերելքը: Ծանր ու հոգնեցուցիչ նախապատրաստական աշխատանքը վերջացնելուց հետ սկսեց վերելքը: (ծանր ու հոգնեցուցիչ) Ծռմռված ու ժանգոտ տուփից հանեցինք մետաղյա հին իրեր: Տուփից հանեցինք ծռմռված ու ժանգոտ մետաղյա հին իրեր: (ծռմռված ու ժանգոտ) Տասը տարի հետո դահլիճ մտնողը մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը: Դահլիճ մտնողը տասը տարի հետո մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը: (տասը տարի հետո) Անսովոր աղմուկից հոգնած Աղջիկն ու տատը ննջում էին: Աղջիկն ու տատը անսովոր աղմուկից հոգնած ննջում էին: (անսովոր աղմուկից հոգնած) Հանդեսի ժամանակ Արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես: Արևիկին հանդեսի ժամանակ խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես: (հանդեսի ժամանակ)
Մթնոլորոտի խոնավությունը: Աշխարհագրական թաղանթի բոլոր ոլորտներում, այդ թվում և մթնոլորտում, միշտ ջուր կա: Մթնոլորտում ջուրն առաջանում է Երկրի մակերևույթի տարբեր մասերից կատարվող գոլորշացման շնորհիվ:
Գոլորշացումը տեղի է ունենում ջրային ավազաններից, հողից, բույսերից և այլն: Այս պրոցեսն ընթանում է միշտ, բայց տարբեր չափով: Ինչքան տվյալ մակերևույթը շատ է տաքանում Արեգակից, այնքան գոլորշացումը մեծ է:
Այսպիսով՝ ջերմաստիճանը բարձրանալիս ավելանում է օդում առկա ջրային գոլորշիների քանակը: Սակայն այդ քանակը չի կարող անսահման մեծանալ: Յուրաքանչյուր ջերմաստիճանում գոյություն ունի գոլորշիների առավելագույն չափ:
Այն դեպքում, երբ օդում առկա գոլորշիների քանակը տվյալ ջերմաստիճանում հասնում է առավելագույնի և այլևս գոլորշիների նոր քանակ չի կարող ընդունել, գոլորշին համարում են հագեցած: Օդը գոլորշիներով հագենալուց հետո առաջանում են տեղումներ:
Ջրային գոլորշիներ պարունակող օդն անվանում են խոնավ: Օդը բնութագրում են բացարձակ և հարաբերական խոնավություններով։
Սակայն բացարձակ խոնավությունը դեռես չի բնութագրում օդի չոր կամ խոնավ լինելու իրական չափը: Դա կախված է ջերմաստիճանից: Օդի խոնավությունը առավել հստակ բնութագրվում է հարաբերական խոնավությամբ, որր ցույց է տալիս, թե տվյալ ջերմաստիճանում ջրային գոլորշին որքա՞ն է մոտ հագեցած լինելուն:
Հարաբերական խոնավությունը չափում են խոնավաչափ կոչվող սարքով: Առավել կիրառականը մազային խոնավաչափն է, որի աշխատանքը հիմնված է խոնավության նկատմամբ մազի զգայնության վրա. խոնավությունից մազը երկարում է, չորանալիս՝ կարճանում: Այդ փոփոխությունը հաղորդվում է սարքի սլաքին, որր ցույց կտա հարաբերական խոնավության համապատասխան արժեքը:
Մառախուղ և ամպեր: Երբ օդն սկսում է հագենալ ջրային գոլորշիներով, և ջերմաստիճանը նվազում է, մթնոլորտում գտնվող ջրային գոլորշիներր խտանում են, ինչի հետևանքով առաջանում են մառախուղ և ամպ: Դրանք երկուսն էլ ջրի մանր կաթիլների կուտակումներ են. ամպը՝ Երկրի մակերևույթից բարձր շերտերում, իսկ մառախուղը՝ Երկրի մակերևույթին մոտ:
Մառախուղն առաջանում է ուշ երեկոյան կամ վաղ առավոտյան, երբ օդի ջերմաստիճանը կտրուկ նվազում է, ջրային գոլորշիները, սառչելով, այլևս չեն կարողանում բարձրանալ և կուտակվում են երկրամերձ շերտում:
Մեծ մասամբ մառախուղը ձևավորվում է ջրային ավազաններին մոտ: Երբեմն ձմռանը մառախուղներ դիտվում են նաև Երևանում:
Ամպերը տարբերակում են ըստ իրենց արտաքին տեսքի և բարձրության: Կան ամպերի տասնյակ տեսակներ, սակայն առանձնացնում են երեք հիմնական խումբ՝ կույտավոր (առաջացնում են տեղատարափ անձրև ու կարկուտ), շերտավոր (առաջացնում են մանրամաղ անձրև կամ ձյուն) և փետրավոր (տեղումներ չեն առաջացնում):
Ամպերը մեծ ազդեցություն են թողնում օդի ջերմաստիճանի ձևավորման վրա: Հատկապես ամռանը, ամպամած օրերին, ցերեկը ջերմաստիճանն ավելի ցածր է, քան անամպ օրերին, որովհետև ամպերը փակում են Արեգակի ճառագայթների ճանապարհը: Գիշերային ժամերին հակառակը՝ ամպամած օրերին ավելի տաք է, քանի որ ամպերը ծածկոցի դեր են կատարում՝ պահելով ցերեկային ժամերին Երկրի մակերևույթի ձեռք բերած ջերմությունը:
Հարցեր և առաջադրանքներ
Ե՞րբ է օդը համարվում ջրային գոլոշիներով հագեցած: Այն դեպքում, երբ օդում առկա գոլորշիների քանակը տվյալ ջերմաստիճանում հասնում է առավելագույնի և այլևս գոլորշիների նոր քանակ չի կարող ընդունել, գոլորշին համարում են հագեցած: Օդը գոլորշիներով հագենալուց հետո առաջանում են տեղումներ:
Ի՞նչ է օդի բացարձակ խոնավությունը: Սակայն բացարձակ խոնավությունը դեռես չի բնութագրում օդի չոր կամ խոնավ լինելու իրական չափը: Դա կախված է ջերմաստիճանից:
Ի՞նչ է բնութագրում օդի հարաբերական խոնավությունը: Օդի խոնավությունը առավել հստակ բնութագրվում է հարաբերական խոնավությամբ, որր ցույց է տալիս, թե տվյալ ջերմաստիճանում ջրային գոլորշին որքա՞ն է մոտ հագեցած լինելուն:
Ի՞նչ է խոնավաչափը, ի՞նչ սկզբունքով է աշխատում: Առավել կիրառականը մազային խոնավաչափն է, որի աշխատանքը հիմնված է խոնավության նկատմամբ մազի զգայնության վրա. խոնավությունից մազը երկարում է, չորանալիս՝ կարճանում: Այդ փոփոխությունը հաղորդվում է սարքի սլաքին, որր ցույց կտա հարաբերական խոնավության համապատասխան արժեքը:
Ի՞նչ տարբերություն կա ամպի ու մառախուղի միջև: Երբ օդն սկսում է հագենալ ջրային գոլորշիներով, և ջերմաստիճանը նվազում է, մթնոլորտում գտնվող ջրային գոլորշիներր խտանում են, ինչի հետևանքով առաջանում են մառախուղ և ամպ: Դրանք երկուսն էլ ջրի մանր կաթիլների կուտակումներ են. ամպը՝ Երկրի մակերևույթից բարձր շերտերում, իսկ մառախուղը՝ Երկրի մակերևույթին մոտ:
3.Прочитайте. Найдите близкие по значению слова и выпишите парами. Определите их род.
Букварь-азбука, буря-вьюга, век-столетие, воин-солдат, ливень-дождь, загадка-ребус, мелодия-мотив, торжество-праздник, гнев-негодование. У моего брата есть букварь. Сегодня праздник. Завтра будет ливень.
С некоторыми из них устно составьте предложения.
4.Прочитайте и озаглавьте текст. Запишите ответы на вопросы.
Раньше я любил долго валяться в постели. Поэтому не успевал толком делать уроки. А тут приехал из Южной Америки дядя Костя. Он привёз большого красивого попугая. Наш дядя подарил этого попугая нам. И вот сестра научила его кричать по утрам: «Лентяй, вставай, аор—р—ра, пор—р—ра, уже девятый час утра!» И так у птички забавно получалось, что я просыпался, мигом вскакивал и смеялся.
Откуда приехал дядя Костя? Из Южной Америки.
Какой подарок он сделал детям? Он подарил большого красивого попугая.
Каким был попугай? Попугай был красивым.
От чего просыпался мальчик? Потому что попугай кричал по утрам.
5.Спишите, раскрывая скобки, вставляя пропущенные буквы и дописывая окончания.
Наступил холодный октябрь. На улице грустно и пусто. Ветер с силой налетает на деревья и срывает последние листья. Сверкнул слабый луч солнца. Но это была печальная улыбка осени. Вот полил сильный дождь. Берёзовая роща промокла от дождя. Мы развели костёр. Весело заплясал рыжий огонь.
6.Прочитайте слова, выпишите их в два столбика /мн. и ед. число/:
1. Как называются слова, которые здесь перечислены?
Бегемот, болезнь, верблюд, гроза, дождь, диван, доброта, жадность, инженер, костюм, карандаш, охотник, печаль, посуда, вьюга, радость, писатель, друг, упрямство, актер.
Впишите слова:
инженер,охотник,писатель,друг,актер — люди;
Бегемот,верблюд, животные;
костюм,карандаш,посуда,диван,предметы вещи;
болезнь,доброта,жадность,печаль,радость,упрямство, чувства, качества человека;
гроза,дождь,вьюга ,явления природы.
2. Прочитайте начало текста. Продолжите его.
Лес.
Вот и пришла осень в лес. Все деревья, кусты, цветы,птицы, рады ,лес стал очень красивым залатим цветом.
3. Продолжите ряд слов.
Названия деревьев: дуб,Абрикосовое дерево,бамбук
Название цветов: подснежник,ромашка,Роза,Подсолнух,тюльпан,Лилия։
Названия грибов: боровик,шампиньон․
Названия птиц: воробей,орел,ворн,павлин,попугай։
Названия животных: тигр,Кот,собака,змея,обезьяна,черепаха,корова,бык,рыба,енот․
4. Прочитайте. Запишите слова в два столбика.
Музыка (что) композитор (кто) картина (что) художник (кто) сочинять пение (что) певец (кто) гнездо (что) птичка (кто) петь бабочка (кто) цветок (что) машина (что) водитель (кто) учить (что) (Кто? Что?)
5. Спишите, вставляя нужные предлоги.
Всё лето листья подставляли солнцу свои ладошки. Они пропитались солнцем а осени листочки стали золотыми (в, за, к). Капля воды стукнула по листку (с, по). Лист упал. Синица села на дерево (на, до, над). Ветер закружил листву. Зашумел золотой дождь. Как красиво осенью в лесу (по, из, в)!
6. Прочитайте. Разделите текст на предложения. Спишите. В конце предложений поставьте нужные знаки препинания.
Из родников вода течёт в ручь․Из ручьёв она бежит в реки.Большие реки текут в моря.Куда девается вода из моря․Почему она не бежит через край.Вода из моря поднимается туманом․Из тумана рождаются тучи ․Из туч вода падаёт на змлю.
Ա. Ջրի մի նա ամբողջ առանց դեգերել էր շաբաթ անապատում: – Բ. Նա մի ամբողջ շաբաթ առանց ջրի դեգերել էր անապատում: Ա. Դիմավորեցին քարավանապետն ուխտավորին ուղտապանները ու կատակով հյուծված: – Բ. Քարավանապետն ու ուղտապանները կատակով դիմավորեցին հյուծված ուղտավորին: Ա. Դուրս գալ երկար սևամորուք ուխտավորի շտապեց հագուստով նեղ կիրճով քաղաքից մարդը: –Բ. Ուխտավորի երկար հագուստով սևամորուք մարդը շտապեց նեղ կիրճով քաղաքից դուրս գալ:
Նրանց քաղաքները հինգ հազար տարի առաջ պատերազմ էր։ «Բիբլիա» հայերեն «գիրք» …. Հին դարերում Հյուսիսային Աֆրիկայում մի քանի քաղաքակրթություններ իրար են միացել։ Եգիպտացիներից հետո այդ երկրում փյունիկցիները՝ հին աշխարհի հիմնական առևտրականներն ու ծովագնացները խանոթ են գնացել Կարթագենը Հռոմի գլխավոր ախոյանը են։ Փյունիկցիները Վասկո դե Գամայից երկու հազար տարի առաջ հարավից Աֆրիկան ….
Եզոպոսի առակներից մեկում այսպիսի բան է պատմվում: Ընկերոջից շատ ձուկ որսալու համար մեկը պղտորում է ջուրը: Հավանաբար այդտեղից էլ առաջացել է «պղտոր ջրում ձուկ որսալ» արտահայտությունը: Դա գործածվում է խառնաշփոթ դրություն ստեղծող ու դրանից օգուտ քաղող մարդու մասին:
