334. Ինչպիսի՞ նախադասություններ են տրվածները: Դրանք ընդարձակի՛ր, դարձրո՛ւ յոթ–ութ բառանի:

Համեմատաբար փոքր երկիրը արագ պտտվում է մեծ Արեգակի շուրջ:
Մեր ուսուցիչը ասում է մենք գրատախտակի գարծ Հասկանում ենք:
Նոր ծանոթացաց ընկերները իրենց մեքենայով հեռանում են:
Հայրիկ դու ավտոբուսի մեջ Մոռացել ես մի կարևոր իր:
Ես իմ մայրիկին ուզածով մի հատ գին գտա որ առնենք իր:

335. Նախադասություններն ընդարձակի՛ր երկուական բառով:

Փորձենք ուտել:
Աղջիկները կպատմեն իրենց մասին:
Մեծերը կլսեն,որ մենք դաս ենք անում:
Կընտրեք նախագահին:
Ճամփորդը վերադարձավ իր տնից:

336. Նախադասությունները պատճենիր և դրանցում սևացրու այն բառերը, որոնք պատասխանում են փակագծում նշված հարցերին։

Մի հարուստ մարդ իր փոքրիկ խանութում արդար մեղր էր ծախում: (ինչպիսի՞)
Փաթեթում բամբուկե փորագրված գավազան էր, փոքրիկ, ասեղնագործ թասակ և սև ու դեղին թիկնոց, որի լայն օձիքի վրա ապշեցուցիչ գեղեցիկ նախշեր էին գործված: (ինչպիսի՞)
Մեզնից ոչ հեռու կանգնած մատղաշ ծառը կորացել էր, իսկ նրա կատարին հաստ օղակով կախված լիանայի վրա մի թռչուն էր թառել: (որտե՞ղ)
Բեռնատարները առավոտյան պետք է շարժվեր գործարանից: (ե՞րբ)
Մի րոպե լիանայի վրա նստած մնալուց հետո թռչունը ցած թռավ: (ե՞րբ)
Այդ ընթացքում ծառի գագաթին բարձրացած որսորդը երկար պարաններով երկու մեծ պարկ իջեցրեց, որոնց մեջ չղջիկներն էին: (որտե՞ղ)
Առավոտ ծեգին հավաքեցինք մեր հանդերձանքը և ճամփա ընկանք: ( ի՞նչը)

Կարդա տեքստը և հիշիր

Նախադասության գլխավոր անդամներ են համարվում ենթական և ստորոգյալը, որոնք արտահայտում են նախադասության հիմնական ասելիքը, մյուս անդամները կոչվում են երկրորդական անդամներ կամ լրացումներ։ Լրացումները կարող են լինել ենթակայի լրացումներ և ստորոգյալի լրացումներ։ Այն նախադասությունը, որը կազմված է միայն մեկ ենթակայից և ստորոգյալից, կոչվում է պարզ համառոտ նախադասություն, եթե գլխավոր անդամներից բացի նախադասության մեջ կան երկրորդական անդամներ, ապա այդ նախադասությունը կոչվում է պարզ ընդարձակ նախադասություն։ Եթե նախադասության կազմում կա մեկից ավել ստորոգյալ, ապա նախադասությունը կոչվում է պարզ ընդարձակ նախադասություն։ Եթե նախադասության կազմում կա մեկից ավել ստորոգյալ, ապա նախադասությունը բարդ  է։

Առաջադրանքներ

1․Դուրս գրեք 10 ածական և 10 գոյական

Ահա այդպես օձերից մեկի մասին այդ գյուղացի մի կին մի բան պատմեց, որ ավելի հեքիաթի է նման, քան իրականության:

Հետաքրքիր է, թե այդ կինը ինչ է պատմելու։

6․ Ի՞նչ է սովորեցնում պատմվածքը:
Ինձ Սովորեցրեց, որ պետք չէ ուրիշի իրերը գողանալ, քանի որ անպայման այդ մարդը հետ կպատասխանի։

323․ Նախադասություններրի գլխավոր անդամներն ընդգծիր, մյուս անդամներն ինչպե՞ս կանվանես։

Ամենահին բառարանը Սիրիայում է հայտնաբերվել:
Աշխարհի ամենաերկար փողոցը Բուենոս Այրեսում է:
Մոլորակի հազվադեպ հիվանդությունը կոչվում է ծիծաղի հիվանդություն: Հիվանդացածներից ոչ մեկը չի փրկվել:
Ամենից թանկ գիրքը 1455 թ. Գուտեմբերգն է տպագրել։ Այդ գրքի մեկ օրինակի համար 1926 թ. Մի մարդ երեսունհինգ հազար դոլար է վճարել:

325․ Գրիր գլխովոր անդամները․ գործողություն կատարողին նշիր դեղին, իսկ նրա կատարած գործողությունը՝ կապույտ։

Այս դեպքը Հարավային Անգլիայում է պատահել: Մի ծեր հոգևորականի աղքատիկ տանը առնետ է հայտնվում: Առնետն մշտապես է ելումուտ անում մարդու տուն։ Տանտերը սովորում է նրան, և երկուսն ընկերանում են: Մի գիշեր ծեր հոգևորականը վեր է թռչում խորունկ քնից։ Առնետը կծել էր նրա այտը: Սկզբում մարդը զայրանում է դավաճան կենդանու վրա։ Հետո տեսնում է վառվող վարագույրները։ Նա հասկանում է, որ իր փայտե տնակը հրդեհ է ընկել:

Տունն էլ ամբողջությամբ կայրվեր, եթե բարեկամ առնետը չլիներ ու այտը չկծեր:

329. Նախադասությունն ընդարձակիր բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով:

Օրինակ՝
Կինը հարցրեց: – Երիտասարդ կինը հարցրեց:

Լայնեզր գլխարկով կինը հարցրեց:

Շունը մտավ:-Բակի, հսկա շունը ավտոտնակ մտավ
Սիրտը քար է:-Վատ բան արած մարդու սիրտը քար է:
Հայրն ընկեր է:- Հայրն իր տղայի համար շատ լավ ընկեր է:
Երկիրը պտտվում է:- Երկիրը շատ արագ է պտտվում:

330. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ավելացնելով ո՞ւր, դեպի ո՞ւր, որտե՞ղ, որտեղի՞ց, որտեղո՞վ հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ:

Օրինակ՝
Օրվա հերոսը գալիս էր: – Օրվա հերոսը մեզ մոտ էր գալիս: Օրվա հերոսը դեպի տուն էր գալիս: Փողոցով օրվա հերոսն էր գալիս: Դիմացից օրվա հերոսն էր գալիս:
Մի ոհմակ է երևում:-Բացատում մի ոհմակ է երևում:
Ի՜նչ հանգիստ ես կանգնած:-Այստեղ ի՜նչ հանգիստ ես կանգնած:
Թռչունների մի երամ անցավ:-Երկնքով թռչունների մի երամ անցավ:
Երամը թռավ, հեռացավ:- Երամը թռավ, հեռացավ դեպի հարավ:
Նախորդ օրը կարգուկանոն էր հաստատվել:-Քաղաքում նախորդ օրը կարգուկանոն էր հաստատվել:

Հաջորդ օրը բոլորս գնալու էինք:- Հաջորդ օրը բոլորս գնալու էինք կինոթատրոն:
Այդ փոքրիկին կարելի է տեղավորել:- Այդ փոքրիկին կարելի է այստեղ տեղավորել:

1.Задайте вопросы к выделенным словам.

Полетели пчёлки к яблоньке. (к чему?)

По крыше (по чему?) дома тяжело застучал крупный дождь. Паук по паутине (по чему?) долез до ветки орешника.

Мальчику (кому?) нравились насекомые: стрекозы, кузнечики… По небу  (по чему?) плывут лёгкие облака.

Ветер по морю  (по чему?) гуляет и кораблик подгоняет.

2.Прочитайте текст. Напишите ответы на вопросы.

Летом Миша с другом жил на даче. Они помогали дедушке. С дедушкой они работали в поле и

на огороде. Друзья часто ходили на озеро ловить рыбу. Вечером они возвращались домой с богатым уловом. Дома из рыбы варили уху.

1. С кем жил Миша на даче?
Миша жил с другом.

2.С кем они работали в поле?
Они работали с дедушкой.

3.Куда ходили друзья?
Друзья часто ходили на озеро ловить рыбу.

4.С чем они возвращались домой?
Они возвращались домой с большим уловом.

3.Прочитайте и подумайте, почему от Гены спрятались грибы? Выпишите выделенные слова и поставьте к ним вопросы.

Однажды ребята пошли в лес за грибами. Гену с собой они не взяли. Он деревья ломал, в птиц из рогатки стрелял. Вернулись ребята с полными корзинами. Гена позавидовал ребятам. Схватил самую большую корзинку и побежал в лес. Под кустом он нашёл рыжик. Вырвал его с корнем и бросил его в корзинку. Под ёлкой н увидел старый белый гриб. Гена наступил на гриб ногой ж зашагал дальше. Испугались грибы и спрятались от Гены.

В лес (куда?)
Гену (кого?)
Стрелял (что делал?)
Гена (кто?)
Большую (какую?)
Под кустом (под чем?)
Вырвал (что сделал?)
Гриб (что?)
И спрятались (что сделали?)

4.Спишите предложения, раскрывая скобки.

Павлик мечтал встретиться с волшебником.

Он вернулся домой с победой (победа, подарок, цветы).

Маша была довольна встречей (встреча, подарок).

Родители гордились сыном (сын, сестра).

5.Впишите окончания существительных. Устно поставьте к ним вопросы.

1.         Сладко пахло клубникой, земляникой, малинкой

2.         За речку тянутся широкие поля.

3.         Мы с бабушкой вместе сажали рассаду. А Катя ходила с подругой по саду.

4.         Всё небо затянуло большой тучей.

5.         Самолёт летит над пустыней.

6.Впишите окончания существительных и вопросы к ним.

За домом (за чем?) был большой сад с фруктовыми деревьями.

Мороз разукрасил лес снегом и инеем. (чем?)

Весёлая речка покрылась льдом. (чем?)

С болота несёт холодом и туманом. (чем?)

Собака охотника стоит под деревам (чем?) и смотрит на добычу.

Вечером я с приятелем (чем?) сидел в парке.

Սկյուռն ունի երկար մարմին, փափուկ պոչ, երկար ականջներ, մուգ դարչնագույն է՝ սպիտակ փորիկով, երբեմն մոխրագույն է (հիմնականում ձմռանը)։ Տարածված է ամենուրեք, բացի Ավստրալիայից։ Սկյուռը հանդիսանում է թանկարժեք մորթու աղբյուր։

Չնայած նրան, որ սկյուռները մեզ համար սովորական կենդանիներ են, դա նրանց հասարակ չի դարձնում:Այս կենդանիները վերջին 50 միլիոն տարում որևէ փոփոխություն չեն կրել, հենց այդքան տարի է ինչ նրանք կան Երկրի վրա:  Սկյուռի ձագը մոտ 50 գրամ է, ծնված ժամանակ չունի ոչ ատամ, ոչ մազ: Սկյուռի առջևի 4 ատամները շարունակում են աճել ողջ կյանքի ընթացքում, սա հնարավորություն է տալիս ատամներին երկար օգտագործվելու հետևանքով չմաշվել:

Աֆրիկյան գաճաճ սկյուռները ամենափոքր սկյուռներն են: Նրանք ողջ հասակը` քթից մինչև պոչը, կազմում է ընդամենը 2,5 սմ է:

Мудрость— это сочетание ума с добротой и человечностью. Без сердечности нет мудрости. Без сочувствия к людям, без доброты можно решить любую математическую задачу, но нельзя помочь людям.

Что такое мудрость?
Это сочетание ума с добротой и человечностью.

Без чего нет мудрости?

Без сердечности нет мудрости.

Почему нельзя помочь людям без доброты и сочувствия к ним?
Без доброты можно решить любую математическую задачу, но нельзя помочь людям.

Объясните, что вы об этом думаете.    

2.Прочитайте. Напишите полные ответы на вопросы.

Таня сорвала с яблони три больших яблока. Одно — жёлтое, прозрачное — дедушке, другое — рассыпчатое, красное — бабушке, третье — золотистое, сочное — маме. Дед снял с дерева самое сладкое яблочко и отдал его Тане.

Кому дала Таня жёлтое прозрачное яблоко?
Она дала дедушке.

Кому ещё дала Таня яблоки?
Таня дала маме и бабушке с дедушкой.

Кому досталось самое сладкое яблочко?
Самое сладкое яблочко досталось Тане.

3. Спишите. Слова в скобках напишите в нужной форме.

1. Хорошо птичке в золотой клетке, а ещё лучше на ветке. 2. Воля птички дороже золотой клетки. 3. Стали котёнка кормить, а он не хочет есть. 4. У Вити была особая любовь к птицам. 5. По дороге зимней, скучной тройка борзая бежит. 6. Девочка сидела на скамейке около дорожки.

4.Спишите, правильно образуя формы существительных.

1. добежали до озера (реки, города, озера, избушки); остановились у реки(реки, города, озера, избушки); жили у родственников (сестры, брата, племянника, родственников); дали корм козе (козе, барана, лошади, курице);
2. были очень рады другу (подруге, другу, подарку, встрече, гостям);
3. подошёл к столу (учительнице, доске, другу, столу, окну);
4. он шёл по полю (дороге, площади, лесу, полю, улице).

5.Впишите окончания

Кто носорогу дорогу уступит.

Тот несомненно, разумно поступит.

Важно шагает по Индии слон.

Служит, как видите, людям и он.

Зебу не знает ни снега , ни вьюги.

Он и родился и вырос на юге.

К пальме к южному небу привык.

Этот горбатый тропический бык.

Ես այսօր 04.04.2024 կարդացել եմ «Հանրագիտարան փողի մասին»։ Այս գրքի հեղինակն է Կալպանա Ֆիթզպատրիկ։ Դա փողի և գումար վաստակելու ծրագրերի մասին է, օրինակ՝ ես այսօր կարդացել եմ YouTube-ի մաս, որի հեղինկներն են «Ստիվ Չեն-Չադ Հարյի և Ջավեդ Քարիմ»։ YouTube հավելվածը սկզբում նախատրեսված էր որպես ծանոթություների կայք։ YouTube հավելվածը այժմ հայտնի է աշխարհով մեկ և նրա արժեքն է 160 միլիարդ ԱՄՆ դոլար։

296. Տրված տեքստում նախադասություններն աոանձնացրու:

Սպիտակ ագռավները բնության մեջ հազվագյուտ են: Նրանք շատ քիչ են պատահում։ հենց դրանով են նրանք հետաքրքիր։ տասնութերորդ դարում Ռուսաստանի թագավոր Պետրոս Առաջինը պալատում մի սպիտակ ագռավ էր պահում՝։ որպես հազվագյուտ երևույթ խոսքի մեջ «սպիտակ ագռավ»։ արտահայտությամբ բնորոշում են մյուսներից տարբերվող մարդկանց, հազվադեպ հանդիպող առարկաները։ առաջին անգամ դա հռոմեական մի բանաստեղծ՝ Յուվենալիուսն է գործածել:

297. Ա և Բ նախադասությունների արտահայտած մտքերի տարբերությունները բացատրի՛ր: Գտի՛ր տարբերության պատճառը:

Ա. Իշխանի ձին մոտեցավ դռանը և սմբակով հարվածեց:
Բ. Ձին մոտեցավ իշխանի դռանը և սմբակով հարվածեց:
Ա. Ժամանակը ոչ մի հզոր շինություն չի խնայել:
Բ. Հզոր ժամանակը ոչ մի շինություն չի խնայել:
Ա. Մենակ չմնալու համար մեզ հյուր եկած աղջիկը զրուցում էր հոգնած երգչուհու հետ:
Բ. Մենակ չմնալու համար մեզ հյուր եկած աղջիկը հոգնած զրուցում էր երգչուհու հետ:
Ա. Ամբիոնի մոտ կանգնած մարդն ինչ-որ բան էր պատմում պապիս:
Բ. Մարդն ինչ-որ բան էր պատմում ամբիոնի մոտ կանգնած պապիս:
Ա և Բ շարքերում գրված փոխած են։

298. Ընդգծված բառի կամ բառակապակցության տեղը փոխելով՝ նախադասության իմաստը փոխի՛ր:

            Օրինակ՝
Երեք տարի առաջ ամառանոցում սկսած շինարարությունն ավարտել ենք: — Ամառանոցում սկսած շինարարությունը երեք տարի առաջ ենք ավարտել:

         Թագավորությունից բերած զարմանալի իրերը թաքցրեց իր ստորգետնյա      ամրոցում։
            Ստորգետնյա թագավորությունից բերած զարմանալի իրերը թաքցրեց իր     ամրոցում։


            Պատկերասրահի տնօրենն ուզում է զբոսաշրջիկների առաջ դուռը փակել:
        Տնօրենն ուզում է զբոսաշրջիկների առաջ պատկերասրահի  դուռը փակել:

        Բահով խաղալու ժամանակ տղան ավազների միջից մի մեծ խեցի հանեց:
      Մեծ  Բահով խաղալու ժամանակ տղան ավազների միջից մի խեցի հանեց:

        Ֆրանսիայի մի քարանձավում գտնվել են ավելի քան տասնհինգհազարամյա          պատմություն ունեցող նկարներ:
        Ֆրանսիայի ավելի քան տասնհինգհազարամյա պատմություն ունեցող  մի քարանձավում գտնվել են նկարներ:

            Պատահաբար ափ դուրս գալով՝ հսկա խեցգետինը ձկնորսներին ավար        դարձավ:
            Ափ դուրս գալով՝ պատահաբար  հսկա խեցգետինը ձկնորսներին ավար       դարձավ:

299. Քանի ձևով կարող ես՝ տրված բառակապակցությունն ավելացրո՛ւ նախադասությանը:
        Նախապատրաստական ծանր ու հոգնեցուցիչ աշխատանքը վերջացնելուց հետո սկսեց վերելքը:
Ծանր ու հոգնեցուցիչ նախապատրաստական աշխատանքը վերջացնելուց հետ սկսեց վերելքը:                                                                                                                                                                                               (ծանր ու հոգնեցուցիչ)
Ծռմռված ու ժանգոտ տուփից հանեցինք մետաղյա հին իրեր:
        Տուփից հանեցինք ծռմռված ու ժանգոտ մետաղյա հին իրեր:
        (ծռմռված ու ժանգոտ)
Տասը տարի հետո դահլիճ մտնողը մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը:
        Դահլիճ մտնողը տասը տարի հետո մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը: 
        (տասը տարի հետո)
Անսովոր աղմուկից հոգնած Աղջիկն ու տատը ննջում էին:
        Աղջիկն ու տատը անսովոր աղմուկից հոգնած ննջում էին:
        (անսովոր աղմուկից հոգնած)
Հանդեսի ժամանակ Արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես:
        Արևիկին հանդեսի ժամանակ խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես:
        (հանդեսի ժամանակ)

Առաջադրանքներ

1. Բանաստեղծությունից դուրս գրեք փոխաբերական իմաստ ունեցող տողերը և բացատրեք դրանք։
   1)Խավար մի ծով ահագին–
   2)Անհուն մի ծով
   3)Հայոց վշտի մեծ ծովի մեջ
   
2. Գրեք նշված բառերի հականիշներ։
   Ահագին֊քիչ։
   Սև-սպիտակ
   հոգնել-հանգստանալ
   իջնել-բարձնալ
3. Ինչի՞ մասին է բանաստղծությունը։
   բանաստեղծությունը նրա տխրության և վշտի մասին է։
4. Քո կարծիքով ինչո՞ւ է հայոց վիշտը ծովի հետ համեմատում։
   Ես համեմատում եմ տառապում է իմ հոգին։
5. Բանաստեղծությունը սովորեք անգիր։
6. Ինչպե՞ս ես հասկանում այս տողերը․

Ոչ հատակն է գտնում անվերջ
Ու ոչ հասնում երկնքին…
Հայոց վշտի մեծ ծովի մեջ
Տառապում է իմ հոգին:

Ես հասկանում եմ, որ Հայ ժողովրդի տառապանքն այնքան մեծ է, որ չունի սկիզբ ու վերջ, երբեք չի նվազում և անընդհատ ցավեցնում է։