February 21st 2024 archive

Լեզվական աշխատանք 224-230

224. Տրված խմբերի բառերի տարբերությունը բացատրի՛ր: Ինչո՞ւ են դրանք անվանում ածականի համեմատության աստիճաններ:

Ա. Քաղցր, աղի, կծու, դառը, մեծ, երկար, բարձր:
Բ. Ավելի քաղցր, ավելի աղի, ավելի կծու, ավելի դառը, ավելի մեծ, ավելի երկար, ավելի բարձր:
Գ. Ամենից քաղցր, ամենից աղի, ամենից կծու, ամենից դառը, ամենից մեծ, ամենից երկար, ամենից բարձր:
Նույն հատկանիշն է բայց գնալով ավելի քաղցրանում է կամ ավելի աղի է լինում։

225. Տրված բառերի (գերադրական աստիճանի ածականների) հոմանիշ ձևերը գրի՛ր:

Օրինակ՝


ամենից լավ – ամենալավ, լավագույն
ամենամեծ – ամենից մեծ, մեծագույն
փոքրագույն- ամենափոքր, ամենից փոքր

Ամենավատ- ամենից վատ
գեղեցկագույն- գեղեցիկ գույն
բարձրագույն-Բարձրագույն
ամենաազնիվ- ամենի զինիվ
ամենից հզոր-ամենահզոր
ամենից ահեղ-ամենաահեղ
համեստագույն- համեստա գույն
ամենահին-ամենից հին
ամենից ծանր-ամենածանր
ամենալուրջ- ամենալուրջ
ամենից խոշոր-ամենախոշոր

226Նախադասություննայնպեսձևափոխի՛րորմիտքը չփոխվի։

Օրինակ՝


Մառախուղի կաթիլները միլիոն անգամ ավելի փոքր են, քան անձրևի կաթիլները: — Մառախուղի կաթիլներն անձրևի կաթիլներից միլիոն անգամ փոքր են:

            Աղի սառույցը ավելի ծանր է, քան ջուրն, այդ պատճառով էլ ջուրը չի     սուզվում:

            Ծովային փոքր, բայց թունավոր շնաձկներին ավելի վտանգավոր են, քան         կենդանիներին:

            գրավորը ավելի մեծ հնարավորություն ունի վերաբերմունք          արտահայտելու, քան բանավոր խոսքն:

            Նավաստիների կիրառած թունավոր նյութերը, վառ գույներն ու ուլտրաձայնը             աղմկոտ երաժշտությանը համար պակաս սարսափելի են, քան ժամանակակից աղմկոտ         շնաձուկը:

            հատկանիշը ցույց է տալիս առարկայի ածական(որպիսություն):
 
            Գերազանցությունը հատկանիշը կարող է համեմատվել այլ առարկաների նույն             հատկանիշի հետ, արտահայտել նրա առավել, պակաս լինելը կամ էլ        Առարկայի:

            Ածականի համեմատությանաստիճանները կազմվում են ավելի,պակաս,         քիչ,նվազամենից բառերով և ամենա-, —ագույն ածանցներով:

Թվական

228. Տրվածբառակապակցություններիցամենմեկիիմաստնարտահայտի՛րմեկբառով: Ի՞նչէցույցտալիս -սուն ածանցը:

            Երեսուն, քառասուն, հիթսուն, վաթսուն,յոթանասուն,         ութանասուն, ինսուն:

229. Զննի՛րտրված բառաշարքերըևփորձի՛րպարզել, թե բաղադրյալթվականներիցորո՞նքկից (միասին) գրություն ունենևորո՞նք՝ հարադիր (աոանձին):

            Ա. Տասնյոթ, քսաներեք, երեսունմեկ, քառասունվեց, հիսունչորս, վաթսունինը,             յոթանասունհինգ, ութսուներկու, իննսունինը:

            Բ. Հարյուր մեկ, երկու հարյուր քսանվեց, հինգ հազար վեց հարյուր երեսունյոթ, չորս միլիարդ ինը միլիոն յոթ հարյուր հազար վեց հարյուր յոթանասունյոթ և այլն:

Ինչսունինից ցածր թվերը ունեն կից գրություն իսկ իննսունինից բարձրը ոչ։

230. Տրվածթվականները գրի՛րբառերով:

            65, 48, 107, 93, 6087, 4321, 786

Վաթսունհինգ, քառասունութ, հարյուրյոթ, ինսուներեք, վեցհազար ութսունյոթ, չորս հազար երեք հարյուր քսանմեկ

Լեզվական աշխատանք 216-222

Ածական

Ուշադիր կարդա՛:

Ածականը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշ (որպիսություն): Առարկայի հատկանիշը կարող է համեմատվել այլ առարկաների նույն հատկանիշի հետ, արտահայտել նրա առավել, պակաս լինելը կամ էլ գերազանցությունը:
Ածականի համեմատության աստիճանները կազմվում են ավելի, պակաս, քիչ, նվազ, ամենից բառերով և ամենա-, -ագույն ածանցներով:

216. Տրված բառերից յուրաքանչյուրին ինչպիսի՞ հարցին պատասխանող մի քանի բառեր ավելացրո՛ւ (աշխատիր չկրկնել):

Օրինակ՝  քարե, բարձր, երկհարկանի, բնակելի, գեղեցիկ տուն:

Քույր-Բարի Խելացի հետաքրքրասեր ախատասեր  քույր։
            եղբայր-Բարի ուժեղ Խելացի և խելոք։
            մայր-Բարի ախատասեր օգնող։

            հայր- Բարի բացատրող ախատասեր։

           տատիկ-Շատ բարի լիքը համով ուտեստ պատրաստող ախատասեր։
          պապիկ-Շատ բարի օգնում է բարդ գործերում։


217. Տրված գոյականներին ածանցներ ավելացրո՛ւ, որ ածականներ դառնան:

անՍիրտ, վախկոտ, քարե, մայրական, երկինքում, արևոտ, փայտե, լեռ(ն)ային, փողոցային, երկաթե, օդյա, ծաղիկե, եղբայր, ոսկի, արծաթյա, ծովաին, Ամերիկական, Ֆրանսիական, Գերմանիաում։

218. Ընդգծված ածականները տեքստից հանի՛ր:


Համեմատի՛ր. տրվա՞ծ, թե՞ ստացված տեքստերը ըստ մտքի։

Ասում են, թե դաժան կոկորդիլոսն իր խեղճ զոհին ուտելուց հետո իսկական արցունքներ է թափում: Ի՞նչ է, այդ վայրենի կոկորդիլոսը թշվառ զոհին խղճո՞ւմ է: Գիտակ մարդիկ ասում են, որ կերածը մարսելու ժամանակ նրա օրգանիզմում ուրիշ գեղձեր էլ են գրգռվում, որից և աչքերից թափվող արցունքանման հեղուկ է առաջանում: Այդ սուտ, կեղծավոր լացը նկատի ունեն, երբ մեկի մասին ասում են, թե «կոկորդիլոսի արցունք է թափում»:

221. Կետերի փոխարեն տեղադրի՛ր տրված ածականները: Տրված ու ստացված տեքստերը համեմատի՛ր (ածականները խոսքում ի՞նչ դեր ունեն):

Խոտավետ, լեռնային, հավերժական, կենդանական, բարձր, վայրի, մորուքավոր, անմատչելի, մշուշապատ:

Երբ … տափաստաններից բարձրանում ենք դեպի մարգագետինները և գնում դեպի … ձյան սահմանը, … աշխարհն աղքատանում է: … լեռնագագաթներին ամենից շատ … ոչխարներն ու … քարայծերն են լինում: Նրանք սիրում են կանգնել … ժայռերի կատարներին ու նայել հեռու՝ … սարերին ու դաշտերին:

222. Կետերի փոխարեն տեղադրի՛ր տրված ածականները: Տրված ու ստացված տեքստերը համեմատի՛ր:

Լայնահուն, հորդահոս, կարկաչուն, արագավազ, սառնորակ, զուլալ, տարբեր, ամենախոր, անուշահամ, բարձր, կապույտ, մաքուր, թափանցիկ, արևոտ, հանդարտ (եղանակ), հարուստ, լեռնային, գեղատեսիլ, ամենամեծ, սքանչելի, գողտրիկ, վճիտ:

Գետնի վրայով … ու … գետեր, … ու … առվակներ են հոսում, գետնի տակից … ու … աղբյուրներ են բխում, և երբ նրանց ջրերը որևէ իջվածքում կուտակվում են, լիճ է գոյանում: Իսկ որքա՜ն … լճեր կան: Երկրագնդի … լճի՝ Բայկալի ափերը երիզող … լեռներն ասես … մշուշի վրա են կախված: Ձգվում է … լիճը հարյուրավոր կիլոմետրեր, ու տեղացիները նրան ծով են անվանում: Բայկալը … ու … ջուր ունի: … ու … եղանակին լճի հատակը տեղ-տեղ երևում է: Մեր հանրապետությունը … … լճերով … է: Դրանցից …ը Սևանա լիճն է, որտեղ իշխան ձուկն է բնակվում: Դիլիջանից քիչ հեռու մի … լիճ կա: Նա այնքան … ջուր ունի, որ նրան Պարզ լիճ են կոչում: